جشن مهرگان
جشن مهرگان هم آمد و رفت اما هیچ صدایی از این نوروز پاییزی در جامعه ایرانی به گوش نرسید
برای نگهداشت آیین های باستانیمان حتما نباید وزارت ارشاد کاری بکند یا ارگان های حکومتی اعلامیه ای بدهند
کمترین کاری که ما می توانیم انجام دهیم تبریک گفتن روز مهر به نزدیکانمان است
امسال شنیدم دولت افغانستان در همین راستا جشنی ترتیب داده که مایه خرسندی است
شاید برخی ناراحت شوند که ای وای جشنمان را دزدیدند
اما بیایید کمی هم از اعراب بیاموزیم
خیلی از شما شبکه های ماهواره ای mbc را دیده اید
در شبکه mbc4 برنامه ای با عنوان arab got talents برگزار می شود که گذشته از نام تقلیدی اش نکات مثبت زیادی دارد
مهمترین نکته در این رابطه ایجاد جامعه ای یکپارچه از اعراب با ملیت های مختلف است و این مساله را می توان در نحوه امتیازدهی به افرادی که آیین های سنتی ملیت های عرب را به نمایش می گذارند مشاهده کرد
ما فارسی زبانان هم به این همدلی نیازمندیم تا بتوانیم قدرت باشکوه آریایی را به جهانیان بیش از پیش نشان دهیم
اما جشن مهرگان:
روز مهر از ماه مهر برابر با ۱۰ مهر
واژۀ مهر، پیمان و دوستی معنی می دهد. در گاه شماری و فرهنگِ مهرگان پس از نوروز دارای اهمیت برجسته یی بوده است. دلیل آن این بود که در گاه شماری کهن ایران، سال، تنها شامل دو فصل بزرگ می شد و این هر دو جشن، آغاز فصل های سال را نوید می دادند.
به بیان دیگر، نوروز آغاز فصل نخست و مهرگان آغاز فصل دوم به حساب می آمد. فصل اول، تابستان بود که از جشن نوروز شروع می شد و هفت ماه ادامه داشت و فصل دوم، زمستان که از جشن مهرگان آغاز می شد و پنج ماه طول می کشید. جشن مهرگان که از روز مهر شروع می شد و تا شش روز پس از آن ادامه می یافت، زمینۀ برایی جشن های بزرگ و شادی بسیار در سرزمین بزرگِ ایران بود. به گزارش شاهنامۀ فردوسی، انگیزه یی که به پیدایشِ جشنِ مهرگان در تاریخ ایران نسبت می دهند، پیروزی ایرانیان بر ضحاک ستمگر به رهبری کاوه آهنگر است که پس از تلاش و پایمردی فراوان، او را به بند آوردند و فریدون را به عنوانِ رهبرِ خود برگزیدند.
اکنون نیز زرتشتیان در روز مهر به آتشکده و نیایشگاه ها می روند و با خوراک های سنتی از یکدیگر پدیرایی می کنند. آنان با انجام نیایش و اجرای برنامه های فرهنگی مانند سخنرانی های ملی و آیینی، سرود، شعر و دکلمه جشن مهرگان را با شادی بر پا می دارند.
در برخی از روستاهای یزد جشن مهرگان در تقویم غیرفصلی برگزار می شود.
بعضی از خانواده ها خوراکی های سنتی، گوشت بریان شده گوسفند و لووگ (نانِ کوچکِ مخصوص) تهیه می کنند و با پدیرایی از همه، داد و دهش انجام می دهند. در برخی از روستاهای دیگر، جشن مهرگان با ساز و گِشت نیز همراه است. به این ترتیب که روز پنجمِ پس از مهرگان، گروهی از اهل روستا که بیشتر آنان را جوانان تشکیل می دهند، در محل آدریان و یا سرچشمه قنات روستای خود گِرد هم می آیند، یکی از هنرمندان روستا به وسیله سرنا و هنرمند دیگری با کمک اَرَبه (دَف) گروه را همراهی می کند.
آن ها برای رفتن به خانه های روستا با هم به حرکت در می آیند و از نخستین خانۀ یک روستا شروع می کنند. حاضران، پس از لحظه هایی شادی کردن بر درگاه و در زدن، به خانه ها وارد می شوند. کدبانوی هر خانه نخست آینه و گلاب می آورد. اندکی گلاب را در دست افراد می ریزد و آینه را در برابر چهرۀ آنها نگه می دارد، سپس آجیلی را که قبلاً فراهم کرده است به همه پیشکش می کند. این آجیل مخلوطی از تخمه کدو، آفتابگردان، نخودچی کشمش و یا یکی از آن ها است. میزبانان افزون بر این نیز گاهی با شربت و یا چای پذیرایی خود را انجام می دهند. آن گاه ده موبد یا یکی از افراد گروه ساز و گِشت که صدای رسایی دارد، اسامی درگذشتگانی را که پیش از این و در نسل های قبلی، در این خانه سکونت داشته و اکنون در گذشته اند باز می گوید و همه برای آنها آمرزش و شادی روان آرزو می کنند.
در اغلب خانه ها، نخست بر روان شخصی درود فرستاده می شود که قنات آب را در آن روستا و شهر دایر کرده است، سپس از بازماندگانِ این خانواده که هم اکنون در خانۀ نیاکان خویش به سر می برند و چراغ آن را پیوسته روشن نگه می دارند نام برده، برای آنان نیز آرزوی دیرزیوی، شادزیوی و تندرستی می شود. بقیه افرادِ گروهِ ساز و گشت نیز در پایان هر قسمت و پس از سخنان یکی از آن ها، با تکرار عبارت «ایدون باد» یا «شاباش» موارد بیان شده را یادآوری و گواهی می کنند.
پس از آن دهموبدِ روستا، بشقابی از لُرک یا آجیل را از این خانه دریافت می کند و آن را در دستمال بزرگی (چادر شب) که بر کمر بسته است، می ریزد. از این خانه با ساز و شادی بیرون می آیند و به خانه های بعدی می روند، تا ساز و گِشت را در همۀ خانه ها انجام دهند. چنان چه درِ خانه یی از روستا بسته و کسی در آن ساکن نباشد، افراد برای لحظه یی در بیرون این خانه می ایستند و با بیان اسامی در گذشتگان این خانه، بر روان و فروهر آن ها نیز درود می فرستند.
در پایانِ ساز و گِشت در روستا، معمولا مقدار زیادی لُرک و آجیل از خانه ها جمع آوری می شود. بسیاری از خانواده ها همراه با لُرک مقداری پول نقد را نیز به دهموبد می پردازند تا هزینه ها تعمیر احتمالی و نگهداری آدریان و گهنبار خوانی سهمی داشته باشند. در برخی خانه ها مقداری میوه هم به گروه ساز و گِشت می دهند تا آن ها را به آدریان ببرند و در گهنبار خوانی بکار برند.
گروه ساز و گِشت آن چه را از خانه ها فراهم کرده است با خود به آدریان می آورد. در تالار آدریان، موبد نیز شرکت می کند و آفرینگان گهنبار را به یاد هماروانان می سُراید خانواده هایی که گوشت بریان نیز تهیه کرده اند مقداری از آن را به آدریان می فرستند. گفتنی است، روزِ قبل، در آدریان، به نسبت شمارِ جمعیت روستا، نانِ مخصوص (لووگ) نیز تهیه می شود. گوشت های بریان شده را در قطعه های کوچک می برند و با مقداری سبزی خوردن در میان دو عدد نان لووگ می گذارند. دهموبد هنگام اجرای گاهنبار، میوه ها را با کارد به قسمت های کوچکی تبدیل می کند. پس از پایان مراسم، به همه میوه تعارف می شود. و به هر نفر مقداری لُرک و نان لووگ با گوشت می دهند.
هر یکشنبه به روز می شویم